Art. 34. 1. Ustawy AML mówi o środkach bezpieczeństwa finansowego w tym:
Ocenę stosunków gospodarczych i stosownie do sytuacji, uzyskanie informacji na temat ich celu i zamierzonego charakteru.
Poniżej znajdziesz przykład, który mam nadzieję będzie dobrym uzupełnieniem mocno generycznych treści, jakie są dostępne w Internecie na ten temat.
Przykładowa sytuacja:
Klient instytucji obowiązanej notorycznie zaciąga pożyczki obarczone wysoką prowizją, które następnie spłaca w bardzo krótkim czasie (np. 1 miesiąc od uruchomienia). Co ciekawe klient w ogóle nie wnioskuje o proporcjonalny zwrot prowizji. Z sensem takiej aktywności można polemizować, gdyż każda spłata oznacza kilka/kilkanaście tys. złotych „w plecy” dla klienta. Być może klient tak ma, a być może jest to koszt prania pieniędzy?
„Odzobaczenie” (luźne tłumaczenie wilful blindness) takiej aktywności nie wchodzi w grę. Zatem OCENIAMY STOSUNKI GOSPODARCZE i STOSOWNIE DO SYTUACJI UZYSKUJEMY INFORMACJE:
Jaki jest cel tych pożyczek i czemu spłaty następują tak szybko?
W uzasadnionych okolicznościach sprawdzamy skąd pochodzą środki na spłatę (source of funds).
Przypomnę, że źródło pochodzenia środków to coś więcej niż „z mojego konta w innym banku” lub oświadczenie o pochodzeniu gotówki z zaznaczonym check-boxem „oszczędności” (skoro są oszczędności, to po co kredyt?)
Jeśli wątpliwości nie znikną, to najmniej co powinniśmy zrobić to zastosować wzmożony monitoring. Sprawa jak najbardziej może zakończyć się zawiadomieniem do GIIF.
Oczywiście, całość może stwarzać tylko pozory prania. Smutna historia, ale spotkałem się np. z sytuacją, gdzie starsza pani, której niestety mniej, niż więcej życia zostało notorycznie spłacała i brała kolejny coraz większy kredyt. Pranie? Fraud? Misselling? Temat to zbadania przez compliance na pewno.
Inne przykłady mogą dotyczyć np. nieruchomości, samochodów czy dzieł sztuki: kolejna transakcja po wyraźnie zaniżonej/zawyżonej cenie oraz ogólny brak zainteresowania przedmiotem transakcji.
Wnioski
Musimy być w stanie określić jaki jest cel używania produktów naszej firmy. Nie chodzi o szczegółowe wypytywanie się klienta przy każdej okazji (np. w momencie nawiązywania relacji). W większości przypadków wystarczy, że sami możemy przedstawić logiczne wyjaśnienie powodu stosunków gospodarczych. Przykładowo, osoba fizyczna, która otwiera konto w banku, najprawdopodobniej robi to w celu otrzymywania wynagrodzenia na to konto, przelewania oszczędności, dokonywania normalnych płatności związanych z utrzymaniem gospodarstwa domowego, itp. Jeśli zaś na koncie widzimy dziwne transakcje (np. regularne przelewy od rożnych firm z zagranicy bez wyraźnego powodu) to jak najbardziej możemy skontaktować się z klientem w celu wyjaśnienia aktywności wzbudzającej obawy.
Ocena stosunków gospodarczych jest często mylona z innym środkiem bezpieczeństwa finansowego jakim jest bieżące monitorowanie stosunków gospodarczych klienta (m.in. monitoring oraz analiza transakcji dokonywanych przez klienta w celu znalezienia tych podejrzanych). Nie jestem zdziwiony taką sytuacją, gdyż nawet w tym artykule pokazałem, że oba środki bezpieczeństwa finansowego mogą się przeplatać ze sobą. Mam za to nadzieję, że po przeczytaniu tego tekstu zrozumienie, na czym polega ocena stosunków gospodarczych powoduje teraz wyraźnie mniejszy ból głowy.
Wersję demo możesz również pobrać całkowicie za darmo.